Aantal advocaten dat te maken krijgt met agressie, bedreiging en/of intimidatie toegenomen
Steeds meer advocaten krijgen te maken met agressie, bedreiging en/of intimidatie tijdens het uitoefenen van hun vak. Dit blijkt uit onderzoek van Ipsos I&O in opdracht van de Nederlandse orde van advocaten (NOvA). In 2022 kreeg nog 50 procent van de advocaten die deelnamen aan het onderzoek te maken met agressie, bedreiging en/of intimidatie. In 2024 is dat percentage gestegen naar 55 procent. Bij 43,6 procent van de advocaten ging het zelfs om meerdere incidenten in het afgelopen jaar.
De meest voorkomende vormen van agressie zijn verbale agressie (46 procent), intimidatie (38 procent) en bedreiging (24 procent). Bij 4 procent was er ook sprake van fysieke agressie. 47 procent ervoer het incident als ernstig tot zeer ernstig. Dat was in 2022 nog 37 procent. NOvA-bestuurder Maaike Bomers: “Dreiging en agressie zijn helaas geregeld onderdeel van het werk van advocaten, maar horen er echt niet bij. Advocaten moeten hun werk in het kader van een goede rechtsbedeling in een veilige omgeving kunnen doen. Elke vorm van druk of dreiging is onacceptabel.” Vrouwelijke advocaten kregen meer te maken met agressie dan mannelijke advocaten. 26 procent van de vrouwen vond het meest recente incident discriminerend van aard, tegenover 4 procent van de mannen. Het gaat vooral om discriminatie op basis van geslacht.
Nadelige effecten
De kans om een incident mee te maken is het grootst voor advocaten die werken in het huurrecht, personen- en familierecht, de algemene praktijk, het strafrecht en het vreemdelingenrecht. Bij 53 procent van de incidenten komt de agressie van de eigen (voormalige of huidige) cliënt. Bij 33 procent van de incidenten komt de agressie van de wederpartij. De impact van de incidenten is groot: 67 procent van de deelnemende advocaten ervoer na een incident nadelige effecten, zoals verminderd werkplezier, verandering in gedrag op het werk en impact op de geestelijke gezondheid. Een kwart overweegt zelfs te stoppen als advocaat.
NOvA-initiatieven
Samen met het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) werkt de NOvA aan het vergroten van de veiligheid en weerbaarheid van de advocatuur. De NOvA biedt al diverse initiatieven aan om advocaten weerbaarder te maken: de weerbaarheidstrainingen, de Vertrouwensadvocaat, de NOvA-noodtelefoon, de noodknop, LawCare en de veiligheidsscan van het kantoor. Al deze initiatieven worden sinds december 2023 extra onder de aandacht van de advocatuur gebracht via een campagne. Uit het Ipsos I&O onderzoek naar agressie, bedreiging en intimidatie bij advocaten blijkt dat de bekendheid van deze middelen is toegenomen. 70 procent van de advocaten is bekend met de weerbaarheidstrainingen die de NOvA aanbiedt. Dat was twee jaar geleden nog 47 procent. 46 procent weet van de noodtelefoon. In 2022 was dit nog maar 18 procent. De in december 2023 gestarte Vertrouwensadvocaat is al bekend bij bijna de helft van de advocaten. Bomers: “Het is goed dat de bekendheid van onze initiatieven onder advocaten is toegenomen, maar onze maatregelen zouden natuurlijk eigenlijk niet nodig moeten zijn.”
Rol eigen kantoor en digitale weerbaarheid
Nieuw dit jaar was de uitvraag naar digitale criminaliteit. Ook digitale criminaliteit speelt mee in de advocatuur: 69 procent van de advocaten heeft weleens met phishing te maken gehad, 25 procent met malware, 7 procent met ransomware en 5 procent met een DDoS-aanval. Ook is gekeken naar de rol van het eigen kantoor. 58 procent van de advocaten vindt dat het eigen kantoor adequaat reageert op bedreiging, intimidatie en agressie. Voorlichting/training via kantoor kan nog beter. 23 procent vindt dit onvoldoende, 38 procent is neutraal. Volgens 37 procent is hier wel voldoende aandacht aan besteed. De NOvA onderzoekt of advocatenkantoren behoefte hebben aan ondersteuning hierbij.
Ontwikkelingen monitoren
Het onderzoek wordt om de twee jaar herhaald, zodat de ontwikkelingen gemonitord kunnen worden. De NOvA beschikt daardoor steeds over actuele data op basis waarvan maatregelen genomen en activiteiten ondernomen kunnen worden.
Gerechtsdeurwaarders
De Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) heeft Ipsos I&O dit jaar gevraagd een soortgelijk onderzoek uit te voeren. Acht op de tien gerechtsdeurwaarders hebben in het afgelopen jaar te maken gehad met agressie, bedreiging en intimidatie bij het uitoefenen van hun beroep. In de meeste gevallen ging het om verbale agressie, twee op de tien maakten dit maandelijks of vaker mee.
Meer informatie:
Rapport Agressie, bedreiging en intimidatie bij advocaten (pdf)
Factsheet bij rapport (pdf)
Artikel NOS (12 september 2024)
Nieuwsuur (12 september 2024)
Trouw (12 september 2024)
Advocatenblad (oktober 2024)