De heer mr. A.H. Korthals
Minister van Justitie
Postbus 20301
2500 EH Den Haag
Den Haag, 17 juli 2001
Doorkiesnummer 070 – 335 35 13
E-mail m.vanderkleij@advocatenorde.nl
Dossiernummer 3.1.9
Uw kenmerk 5088569/01/6
Mijnheer de Minister,
Betreft: Voorstel van wet tot wijziging van de Wet Bopz (Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen)(zelfbinding)(kamerstuk 27289)
Bij brief van 27 maart 2001 verzocht u de Algemene Raad om commentaar bij bovengenoemd conceptwetsvoorstel. Het conceptwetsvoorstel is voorwerp van bespreking geweest in de ad hoc samengestelde Adviescommissie van de Algemene Raad en binnen de Algemene Raad zelf. De commissie heeft het hierbij gevoegde preadvies uitgebracht. De Algemene Raad kan zich hiermee geheel verenigen.
De Algemene Raad wenst daarbij nog het volgende op te merken. Hij is van mening dat het voorstel tot het introduceren van een zelfbindingsregeling in de psychiatrie een zinvolle aanvulling kan zijn op de bestaande interventiemogelijkheden met name voor patiënten die afwisselend periodes van ziekte en gezondheid doormaken. Voor een zorgvuldige toepassing is absolute voorwaarde dat de betreffende patiënt een goed inzicht heeft in zijn ziekte en in de mogelijke behandelingen. Naar de mening van de Algemene Raad biedt de gegeven regeling voldoende waarborgen bij zowel de totstandkoming van de zelfbindingsverklaring als bij de toepassing. Wat naar de mening van de Algemene Raad ontbreekt is duidelijkheid omtrent de juridische bijstand van een patiënt voor wie de Officier van Justitie een zelfbindingsmachtiging heeft verzocht.
In artikel 34 k staat vermeld dat de rechter zo snel mogelijk beslist indien de Officier van Justitie een zelfbindingsmachtiging verzoekt. De rechter zal moeten beoordelen in hoeverre de situatie genoemd in de zelfbindingsverklaring zich voordoet en de patiënt vrijwillige medewerking weigert. In die situatie kan het wenselijk zijn dat de patiënt, bijgestaan door zijn advocaat, gehoord wordt. Ik verzoek u ook aan dit laatste aspect aandacht te besteden.
Hoogachtend,
Marianne van der Kleij
Public Affairs
Bijlage.
Ondergetekenden, Mr I.de Vos en Mr H.Th.A.Seegers - advo-caten te Amsterdam - brengen op uw verzoek hierbij een preadvies uit aangaande de voorge-stelde wijziging van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (zelfbinding).
Wij hebben daartoe kennisgenomen van het voorstel van wet, alsmede de memorie van toelichting.
Algemeen.
Wij kunnen ons vinden in de voorgestelde regeling, die ook naar onze mening met het oog op de gegroeide mondigheid van de patiënt in ons tijdsbeeld past en mitsdien wense-lijk is.
Wij willen een tweetal aanvullingen voorstellen.
In de artikelen 34b en 34c - in het bijzonder in art.34c - worden waarborgen omschreven met betrekking tot de tot-standkoming van de zelfbindingsverklaring.
Wij zouden gaarne opgenomen zien, na de woorden - tweede regel - "maar niet bij diens behandeling betrokken was" en die niet verbonden is aan het psychiatrisch ziekenhuis of de zorginstelling waar betrokkene behandeld is, heeft verklaard dat.......
Voorts lijkt het ons gewenst, dat aan art. 34n een vijfde lid wordt toegevoegd, luidende:
5. Van het onderzoek als bedoeld in lid 4 wordt een ver-slag gemaakt. Een
gewaarmerkt afschrift van dit verslag wordt door de geneesheer-directeur aan
betrokkene en aan de door betrokkene aangewezen persoon of personen ter hand
gesteld.
Het lijkt in dit verband tevens wenselijk het vorenstaande ook op te nemen in art. 56a aldus, dat wordt opgenomen: art. 56a lid 1 onder d.:
d. het verslag, als bedoeld in art. 34n lid 5.
Toelichting.
Met het voorstel tot aanpassing van art. 34c wordt beoogd te bevorderen dat een onafhankelijk en mitsdien niet een aan het psychiatrisch ziekenhuis, dan wel de zorginstelling, verbonden psychiater de verklaring geeft. De praktijk leert ons, dat in voorkomende gevallen een wèl aan het psychiatrisch ziekenhuis of de zorginstelling verbonden psychiater, niet met de behandeling van de betrokkene belast geraadpleegd wordt en verzocht wordt de "onafhanke-lijke" verklaring af te geven. In meerdere gevallen blijkt het, dat deze deskundige wel patiëntenbesprekingen - en dus ook besprekingen omtrent de betrokken patiënt - heeft bijgewoond. Mitsdien kan deze psychiater in onze ogen niet meer als een onafhankelijk psychiater gezien worden. Het art. 34n lid 5 wordt door ons voorgesteld teneinde te bevorderen dat ook betrokkene zelf en de door hem aangewe-zen personen in het bezit komen van het verslag van de behandeling, hetwelk na beëindiging van de behandeling wordt opgemaakt. Een en ander bevordert het inzicht van betrokkene in de behandeling en opent ook voor
betrokkene en de door hem aangewezen personen die het verslag krij-gen, de mogelijkheid van toetsing.
Het verslag kan een rol spelen bij mogelijk toekomstige opnemingen en mitsdien dient het ook deel uit te maken van het patiëntendossier, reden waarom wij voorstellen in art. 56a lid 1 onder d, het verslag in het patiëntendossier te doen opnemen.
De Memorie van Toelichting.
De memorie van toelichting geeft een duidelijke beschrij-ving. Nu wij u middels dit preadvies rapporteren maken wij volledigheidshalve melding van enkele misslagen die wij met betrekking tot de spelling in de memorie van toelichting gewaar werden. Het gaat om de navolgende misslagen:
Pagina 6 regel 16 en 15 van onder af zegt: "de voorwaarden voor dwangbehandeling zijn strikter van de voorwaarden voor een gedwongen opneming". Met van zal bedoeld zijn dan.
Pagina 6 regel 3 en 4 van onder af zegt.... voor deze ....
"patiënten biedt zelfbinding een mogelijkheid om eerder in te grijpen in een periode waarin hij dreigt te decompense-ren. Be-doeld zal zijn te stellen: in een periode waarin zij dreigen te decompenseren.
Pagina 8 regel 11 van boven af mist het werkwoord. Er staat: "toestemming voor behandeling of opneming intrek-ken". Bedoeld zal zijn toestemming voor behandeling op opneming kan intrekken.
In pagina 8 regel 21 van onder af wordt de zin niet afge-sloten. Er staat: "rekening wordt gehouden" - waar bedoeld zal zijn rekening wordt gehouden.
In pagina 10 regel 10 van boven af wordt geschreven: "stoornissen met impulsregulatie en dus voor stoornissen waarvoor...." waar naar onze mening moet staan en dus aan stoornissen waarvoor....
In pagina 13 zou het voor de bladspiegel wellicht mooier zijn indien onder het hoofd 2.3 de verklaring tot behande-ling ingeval van onvrijwillige opneming een alinea zou worden opengelaten, terwijl
in pagina 15 onder art. 34b een punt mist. Er staat "om-schreven moeten worden - Immers, zowel de patiënt.... De punt achter worden mist.
Zo wordt ook op pagina 18 laatste regel na 20 maart het jaartal - zal zijn 2001 - gemist.
Tenslotte zouden wellicht de vindplaatsen van de geschrif-ten die op pagina 9 worden genoemd kunnen worden vermeld.
Het gaat om "Het pleidooi van Berghmans"; het interim-rapport "Zelfbinding in de psychiatrie" (1996), alsmede de eindrapportage van de Stichting Pandora en de brochure van het Trimbos-instituut "Een haalbare kaart" (1998).
Amsterdam, 10 juli 2001
namens de ad hoc Adviescommissie Psychiatrie,
mr. I. de Vos en mr. H.Th.A. Seegers
Minister van Justitie
Postbus 20301
2500 EH Den Haag
Den Haag, 17 juli 2001
Doorkiesnummer 070 – 335 35 13
E-mail m.vanderkleij@advocatenorde.nl
Dossiernummer 3.1.9
Uw kenmerk 5088569/01/6
Mijnheer de Minister,
Betreft: Voorstel van wet tot wijziging van de Wet Bopz (Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen)(zelfbinding)(kamerstuk 27289)
Bij brief van 27 maart 2001 verzocht u de Algemene Raad om commentaar bij bovengenoemd conceptwetsvoorstel. Het conceptwetsvoorstel is voorwerp van bespreking geweest in de ad hoc samengestelde Adviescommissie van de Algemene Raad en binnen de Algemene Raad zelf. De commissie heeft het hierbij gevoegde preadvies uitgebracht. De Algemene Raad kan zich hiermee geheel verenigen.
De Algemene Raad wenst daarbij nog het volgende op te merken. Hij is van mening dat het voorstel tot het introduceren van een zelfbindingsregeling in de psychiatrie een zinvolle aanvulling kan zijn op de bestaande interventiemogelijkheden met name voor patiënten die afwisselend periodes van ziekte en gezondheid doormaken. Voor een zorgvuldige toepassing is absolute voorwaarde dat de betreffende patiënt een goed inzicht heeft in zijn ziekte en in de mogelijke behandelingen. Naar de mening van de Algemene Raad biedt de gegeven regeling voldoende waarborgen bij zowel de totstandkoming van de zelfbindingsverklaring als bij de toepassing. Wat naar de mening van de Algemene Raad ontbreekt is duidelijkheid omtrent de juridische bijstand van een patiënt voor wie de Officier van Justitie een zelfbindingsmachtiging heeft verzocht.
In artikel 34 k staat vermeld dat de rechter zo snel mogelijk beslist indien de Officier van Justitie een zelfbindingsmachtiging verzoekt. De rechter zal moeten beoordelen in hoeverre de situatie genoemd in de zelfbindingsverklaring zich voordoet en de patiënt vrijwillige medewerking weigert. In die situatie kan het wenselijk zijn dat de patiënt, bijgestaan door zijn advocaat, gehoord wordt. Ik verzoek u ook aan dit laatste aspect aandacht te besteden.
Hoogachtend,
Marianne van der Kleij
Public Affairs
Bijlage.
PREADVIES
inzake
Voorstel van wet tot wijziging van de wet Bopz
zelfbinding
inzake
Voorstel van wet tot wijziging van de wet Bopz
zelfbinding
Ondergetekenden, Mr I.de Vos en Mr H.Th.A.Seegers - advo-caten te Amsterdam - brengen op uw verzoek hierbij een preadvies uit aangaande de voorge-stelde wijziging van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (zelfbinding).
Wij hebben daartoe kennisgenomen van het voorstel van wet, alsmede de memorie van toelichting.
Algemeen.
Wij kunnen ons vinden in de voorgestelde regeling, die ook naar onze mening met het oog op de gegroeide mondigheid van de patiënt in ons tijdsbeeld past en mitsdien wense-lijk is.
Wij willen een tweetal aanvullingen voorstellen.
In de artikelen 34b en 34c - in het bijzonder in art.34c - worden waarborgen omschreven met betrekking tot de tot-standkoming van de zelfbindingsverklaring.
Wij zouden gaarne opgenomen zien, na de woorden - tweede regel - "maar niet bij diens behandeling betrokken was" en die niet verbonden is aan het psychiatrisch ziekenhuis of de zorginstelling waar betrokkene behandeld is, heeft verklaard dat.......
Voorts lijkt het ons gewenst, dat aan art. 34n een vijfde lid wordt toegevoegd, luidende:
5. Van het onderzoek als bedoeld in lid 4 wordt een ver-slag gemaakt. Een
gewaarmerkt afschrift van dit verslag wordt door de geneesheer-directeur aan
betrokkene en aan de door betrokkene aangewezen persoon of personen ter hand
gesteld.
Het lijkt in dit verband tevens wenselijk het vorenstaande ook op te nemen in art. 56a aldus, dat wordt opgenomen: art. 56a lid 1 onder d.:
d. het verslag, als bedoeld in art. 34n lid 5.
Toelichting.
Met het voorstel tot aanpassing van art. 34c wordt beoogd te bevorderen dat een onafhankelijk en mitsdien niet een aan het psychiatrisch ziekenhuis, dan wel de zorginstelling, verbonden psychiater de verklaring geeft. De praktijk leert ons, dat in voorkomende gevallen een wèl aan het psychiatrisch ziekenhuis of de zorginstelling verbonden psychiater, niet met de behandeling van de betrokkene belast geraadpleegd wordt en verzocht wordt de "onafhanke-lijke" verklaring af te geven. In meerdere gevallen blijkt het, dat deze deskundige wel patiëntenbesprekingen - en dus ook besprekingen omtrent de betrokken patiënt - heeft bijgewoond. Mitsdien kan deze psychiater in onze ogen niet meer als een onafhankelijk psychiater gezien worden. Het art. 34n lid 5 wordt door ons voorgesteld teneinde te bevorderen dat ook betrokkene zelf en de door hem aangewe-zen personen in het bezit komen van het verslag van de behandeling, hetwelk na beëindiging van de behandeling wordt opgemaakt. Een en ander bevordert het inzicht van betrokkene in de behandeling en opent ook voor
betrokkene en de door hem aangewezen personen die het verslag krij-gen, de mogelijkheid van toetsing.
Het verslag kan een rol spelen bij mogelijk toekomstige opnemingen en mitsdien dient het ook deel uit te maken van het patiëntendossier, reden waarom wij voorstellen in art. 56a lid 1 onder d, het verslag in het patiëntendossier te doen opnemen.
De Memorie van Toelichting.
De memorie van toelichting geeft een duidelijke beschrij-ving. Nu wij u middels dit preadvies rapporteren maken wij volledigheidshalve melding van enkele misslagen die wij met betrekking tot de spelling in de memorie van toelichting gewaar werden. Het gaat om de navolgende misslagen:
Pagina 6 regel 16 en 15 van onder af zegt: "de voorwaarden voor dwangbehandeling zijn strikter van de voorwaarden voor een gedwongen opneming". Met van zal bedoeld zijn dan.
Pagina 6 regel 3 en 4 van onder af zegt.... voor deze ....
"patiënten biedt zelfbinding een mogelijkheid om eerder in te grijpen in een periode waarin hij dreigt te decompense-ren. Be-doeld zal zijn te stellen: in een periode waarin zij dreigen te decompenseren.
Pagina 8 regel 11 van boven af mist het werkwoord. Er staat: "toestemming voor behandeling of opneming intrek-ken". Bedoeld zal zijn toestemming voor behandeling op opneming kan intrekken.
In pagina 8 regel 21 van onder af wordt de zin niet afge-sloten. Er staat: "rekening wordt gehouden" - waar bedoeld zal zijn rekening wordt gehouden.
In pagina 10 regel 10 van boven af wordt geschreven: "stoornissen met impulsregulatie en dus voor stoornissen waarvoor...." waar naar onze mening moet staan en dus aan stoornissen waarvoor....
In pagina 13 zou het voor de bladspiegel wellicht mooier zijn indien onder het hoofd 2.3 de verklaring tot behande-ling ingeval van onvrijwillige opneming een alinea zou worden opengelaten, terwijl
in pagina 15 onder art. 34b een punt mist. Er staat "om-schreven moeten worden - Immers, zowel de patiënt.... De punt achter worden mist.
Zo wordt ook op pagina 18 laatste regel na 20 maart het jaartal - zal zijn 2001 - gemist.
Tenslotte zouden wellicht de vindplaatsen van de geschrif-ten die op pagina 9 worden genoemd kunnen worden vermeld.
Het gaat om "Het pleidooi van Berghmans"; het interim-rapport "Zelfbinding in de psychiatrie" (1996), alsmede de eindrapportage van de Stichting Pandora en de brochure van het Trimbos-instituut "Een haalbare kaart" (1998).
Amsterdam, 10 juli 2001
namens de ad hoc Adviescommissie Psychiatrie,
mr. I. de Vos en mr. H.Th.A. Seegers